Kitabul Avamil Osmanlica Arapca Turkce Avamil Metni, İmam Birgivi tarafından kaleme alınmış, Arapça dilbilgisi (nahiv) üzerine yazılmış önemli bir eserdir. Özellikle Osmanlı medreselerinde temel bir ders kitabı olarak okutulmuş, öğrencilere Arapça gramerini öğretmek amacıyla hazırlanmıştır. Kitap, Arapça dilbilgisinin temel kavramlarını, kurallarını ve yapılarını sistematik bir şekilde ele alır. İçeriğinde, fiiller, isimler, harfler ve cümle yapıları gibi konular detaylı bir şekilde açıklanır. Ayrıca, metnin anlaşılmasını kolaylaştırmak için Türkçe açıklamalar ve örnekler de bulunur. Bu özelliği sayesinde, Osmanlı döneminde Türk öğrenciler için Arapça öğrenimini kolaylaştıran ve yaygınlaşmasını sağlayan bir kaynak olmuştur. Kitabın temel amacı, öğrencilere Arapça metinleri doğru bir şekilde okuma, anlama ve analiz etme becerisi kazandırmaktır. Bu nedenle, kitapta yer alan konular, öğrencilerin Arapça diline hakim olmalarını sağlayacak şekilde düzenlenmiştir. Kitabın teması, Arapça dilbilgisinin temel prensiplerini öğretmek ve öğrencilere bu dili etkili bir şekilde kullanma yeteneği kazandırmaktır. Hedef okur kitlesi, Osmanlı medreselerinde eğitim gören öğrenciler, Arapça öğrenmek isteyen diğer kişiler ve Arapça dilbilgisi konusunda bilgi sahibi olmak isteyenlerdir. Kitap, hem dilbilgisi kurallarını öğrenmek hem de Arapça metinleri anlamak için bir rehber niteliğindedir. Kitabın özgünlüğü, Arapça dilbilgisi konularını sistematik ve anlaşılır bir şekilde sunmasıdır. Benzer kitaplar arasında, nahiv alanında yazılmış diğer klasik eserler ve modern dilbilgisi kitapları sayılabilir. Ancak, Kitabul Avamil'in Osmanlı medreselerindeki yaygınlığı ve Türkçe açıklamalar içermesi, onu diğerlerinden ayıran önemli bir özelliktir. Kitap, sadece bir dilbilgisi kitabı olmanın ötesinde, Osmanlı kültüründe Arapça'nın yerini ve önemini gösteren bir tarihi belgedir.

İmam Birgivi, tam adıyla Mehmed b. Pîr Ali el-Birgivi, 16. yüzyılda yaşamış önemli bir Osmanlı alimi, müderrisi ve mutasavvıfıdır. 1522 yılında Balıkesir'in Bergama ilçesinde doğmuş ve 1573 yılında ölmüştür. İslami ilimler alanında geniş bilgi birikimine sahip olan Birgivi, özellikle fıkıh, kelam, tasavvuf ve dilbilgisi konularında uzmanlaşmıştır. Eğitimini İstanbul'da tamamlamış, çeşitli medreselerde dersler vermiş ve öğrencileri yetiştirmiştir. Birgivi'nin yazım üslubu, sade, anlaşılır ve öğretici olmasıyla bilinir. Bilgiyi öğrencilere aktarırken, konuları sistematik bir şekilde ele alır ve örneklerle destekler. Bu özelliği, eserlerinin geniş kitleler tarafından anlaşılmasını sağlamıştır. Önemli eserleri arasında, Arapça dilbilgisi üzerine yazdığı "Kitabul Avamil" en bilinenidir. Ayrıca, fıkıh alanında "Tarikat-ı Muhammediye" ve tasavvuf alanında yazdığı eserler de bulunmaktadır. Birgivi, eserlerinde İslam'ın temel prensiplerini savunmuş, bidatlara karşı mücadele etmiş ve toplumun ahlaki değerlerini korumaya çalışmıştır. Yaşadığı dönem, Osmanlı İmparatorluğu'nun yükseliş dönemiydi. Bu dönemde, ilim ve kültür alanında önemli gelişmeler yaşanmış, medreseler eğitim ve öğretimin merkezi haline gelmiştir. Birgivi, bu dönemde hem ilmi çalışmalarıyla hem de yetiştirdiği öğrencilerle Osmanlı ilim hayatına önemli katkılarda bulunmuştur. Birgivi'nin hayatı, ilim, irfan ve ahlak üzerine kurulu bir yaşam örneği olarak kabul edilir. Herhangi bir ödül almamış olsa da, eserleri ve öğretileriyle sonraki nesillere ilham kaynağı olmuştur. Onun çalışmaları, Osmanlı medreselerinde uzun yıllar boyunca ders kitabı olarak okutulmuş ve İslam ilimlerinin öğretilmesinde önemli bir rol oynamıştır.