Vassaf Bey, Memduh Şevket Esendal'ın kaleminden çıkan, Türk edebiyatının önemli eserlerinden biridir. Kitap, ismini taşıdığı ana karakter Vassaf Bey'in etrafında şekillenen, dönemin sosyal ve kültürel yapısını yansıtan bir romandır. Eser, Vassaf Bey'in yaşamı, ailesi ve çevresiyle olan ilişkilerini, İstanbul'un farklı semtlerindeki yaşam tarzlarını ve insan ilişkilerini detaylı bir şekilde ele alır. Roman, özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde yaşanan değişimleri, geleneksel yaşam biçimlerinin modernleşme karşısındaki durumunu ve bireylerin bu değişimlere uyum sağlama çabalarını konu edinir. Esendal, Vassaf Bey'in kişiliği üzerinden, dönemin aydınlarının, bürokratlarının ve sıradan insanların dünyasına ışık tutar. Vassaf Bey, geleneklerine bağlı, fakat aynı zamanda modern dünyaya ayak uydurmaya çalışan, çelişkilerle dolu bir karakter olarak tasvir edilir. Kitapta, Vassaf Bey'in aşk hayatı, mesleki yaşamı, sosyal çevresi ve aile içi ilişkileri, gerçekçi ve samimi bir dille anlatılır. Eserin teması, değişen zamanın insanları üzerindeki etkileri, gelenek ve modernlik arasındaki çatışma, bireysel ve toplumsal değerlerin sorgulanmasıdır. Esendal, karakterlerin iç dünyalarına odaklanarak, okuyucuyu onların duygusal ve düşünsel süreçlerine dahil eder. Vassaf Bey'in hedef okur kitlesi, Türk edebiyatına ilgi duyan, tarihsel ve toplumsal konulara meraklı, karakter odaklı hikayelerden hoşlanan okuyuculardır. Roman, aynı zamanda, o dönemde yaşanan toplumsal değişimleri anlamak ve geçmişle bağ kurmak isteyenler için de önemli bir kaynaktır. Benzer kitaplar arasında, yine Esendal'ın diğer eserleri olan Miras, Ayaşlı ve Kiracıları ve Otlakçı yer alır. Ayrıca, Halit Ziya Uşaklıgil'in Mai ve Siyah'ı, Reşat Nuri Güntekin'in Çalıkuşu'su gibi dönem romanları da Vassaf Bey'in temalarına yakınlık gösterir. Bu eserler, farklı yazarların kaleminden, aynı dönem insanlarının yaşamlarını, düşüncelerini ve duygularını yansıtan önemli örneklerdir. Vassaf Bey, sadece bir roman olmanın ötesinde, Türk toplumunun yakın tarihine ışık tutan, kültürel ve sosyal bir mirastır. Esendal'ın sade ve akıcı üslubu, eserin okunabilirliğini artırırken, derinlikli karakter analizleri ve toplumsal gözlemleri, okuyucuyu düşünmeye sevk eder.

Memduh Şevket Esendal, Türk edebiyatının önemli yazarlarından biridir. 1883 yılında Çorlu'da doğan Esendal, eğitim hayatına İstanbul'da başlamış, çeşitli okullarda öğrenim görmüştür. Edebiyata olan ilgisi erken yaşlarda başlayan Esendal, öykü ve roman türlerinde eserler vermiştir. Yazarlık hayatına, çeşitli dergi ve gazetelerde öyküler yayınlayarak başlamış, daha sonra kendi özgün üslubunu geliştirmiştir. Esendal'ın yazım üslubu, sadeliği, akıcılığı ve gözlem gücüyle öne çıkar. Olayları ve karakterleri, abartıdan uzak, gerçekçi bir yaklaşımla ele alır. İnsan ilişkilerini, duygusal derinlikleriyle birlikte, yalın bir dille anlatır. Eserlerinde, genellikle orta sınıf ve alt sınıf insanların yaşamlarını, onların iç dünyalarını ve toplumsal sorunlarını konu edinir. Esendal'ın önemli eserleri arasında, öykü kitapları olan Otlakçı, Mendil Altında, Hava Parası ve İhtiyar Adam yer alır. Ayrıca, roman türündeki Vassaf Bey, Ayaşlı ve Kiracıları, Miras gibi eserleri de Türk edebiyatının klasikleri arasında yer alır. Esendal, eserlerinde, dönemin toplumsal ve kültürel yapısını, insanların yaşam biçimlerini ve değerlerini yansıtır. Onun eserleri, Türk toplumunun yakın tarihine ışık tutan, önemli birer belge niteliğindedir. Esendal, eserleriyle, Türk edebiyatına özgün bir soluk getirmiş, yazım tekniği ve konularıyla, kendinden sonraki yazarları etkilemiştir. Esendal, eserlerinde, insan doğasını, toplumsal değişimleri ve bireysel sorunları, derinlemesine ve duyarlılıkla ele alır. Esendal'ın eserleri, Türk edebiyatında, gerçekçilik akımının önemli bir temsilcisidir. Esendal, öykülerinde ve romanlarında, karakterlerin iç dünyalarına odaklanarak, okuyucuyu onların duygusal ve düşünsel süreçlerine dahil eder. Esendal, eserlerinde, dönemin toplumsal ve kültürel yapısını, insanların yaşam biçimlerini ve değerlerini yansıtır. Esendal, 1952 yılında Ankara'da vefat etmiştir. Eserleri, günümüzde de okunmaya ve üzerine araştırmalar yapılmaya devam etmektedir.