Kültür, Politika ve Sinema, Oğuz Adanır'ın sinema, kültür ve siyaset kesişimini inceleyen derinlemesine bir çalışmasıdır. Kitap, sinemanın toplumsal ve politik bir araç olarak nasıl işlev gördüğünü, kültürel üretimlerin ideolojik temellerini ve bu süreçlerdeki güç dinamiklerini ele alır. Adanır, kitabın giriş bölümünde sinemanın tarihsel gelişimini özetleyerek, erken dönem sinemasından günümüze kadar uzanan bir çizgide politik etkileri tartışır. Özellikle, sinemanın propaganda aracı olarak kullanıldığı dönemlere, örneğin Nazi Almanyası'ndaki Leni Riefenstahl'ın Triumph des Willens filmi gibi örnekler üzerinden odaklanır. Bu kısımda, sinemanın kitleleri mobilize etme gücünü ve bunun kültürel hegemonya üzerindeki etkilerini detaylandırır. Kitabın ana temalarından biri, kültürel politikaların sinema endüstrisini nasıl şekillendirdiği ve bu politikaların ulusal kimlik inşasındaki rolüdür. Adanır, Hollywood'un Amerikan rüyasını yayma misyonunu, Sovyet sinemasının sosyalist gerçekçilik anlayışını ve Türk sinemasının cumhuriyet dönemi propaganda filmlerini karşılaştırmalı olarak inceler. Örneğin, Türk sinemasında Yeşilçam'ın popüler filmlerinin milliyetçi ve muhafazakâr ideolojileri nasıl yansıttığını, 1960'lar ve 70'lerdeki politik sinemanın ise sol hareketlerle bağlantısını analiz eder. Kitap, sinemanın cinsiyet, sınıf ve etnisite gibi kategoriler üzerinden kültürel temsilleri nasıl yeniden ürettiğini de ele alır. Feminist sinema teorisyenlerinden alıntılar yaparak, kadın temsillerinin politik boyutunu tartışır ve queer sinemanın marjinal sesleri merkeze alma çabasını över. Adanır, postmodern dönemde sinemanın küreselleşme sürecindeki rolünü, Hollywood'un kültürel emperyalizmini ve buna karşı direniş sinemalarını (örneğin Latin Amerika sineması) inceler. Kitabın teorik çerçevesi, Antonio Gramsci'nin hegemonya kavramı, Louis Althusser'in ideolojik devlet aygıtları ve Stuart Hall'un kültürel çalışmalar yaklaşımlarına dayanır. Bu teoriler, sinemanın ideolojik bir aygıt olarak işlevini somutlaştırır. Adanır, pratik örneklerle teoriyi destekler; örneğin, Orson Welles'in Citizen Kane filminde medya gücünün eleştirisini, politik sinemanın bir metaforu olarak yorumlar. Kitabın orta bölümlerinde, sinema politikalarının devlet müdahalesi altında nasıl evrildiği tartışılır. Avrupa Birliği ülkelerindeki kültürel fonlar, sinema destekleri ve sansür mekanizmaları detaylı bir şekilde incelenir. Adanır, neoliberal dönemde sinemanın ticarileşmesinin kültürel çeşitliliği nasıl tehdit ettiğini savunur ve bağımsız sinemanın direnişini vurgular. Türk sineması özelinde, 1980 darbesi sonrası sansürün etkileri, 1990'larda video kasetlerin yaydığı alternatif sesler ve dijital çağdaki streaming platformlarının politik etkileri ele alınır. Kitap, sinemanın eğitim aracı olarak potansiyelini de değerlendirir; belgesel sinemanın toplumsal farkındalık yaratmadaki rolünü, örneğin Michael Moore'un Fahrenheit 9/11 gibi filmleriyle örnekler. Temalar açısından, kitap kültürel emperyalizm, ideolojik manipülasyon, ulusal sinema politikaları, cinsiyet ve ırk temsilleri gibi konuları kapsar. Adanır, sinemanın sadece eğlence aracı olmadığını, aksine toplumsal değişimin katalizörü olabileceğini tezini sürdürür. Hedef okur kitlesi, sinema öğrencileri, kültürel çalışmalar araştırmacıları, politik teori meraklıları ve sinema eleştirmenleridir. Bu kitap, akademik bir derinlik sunarken, erişilebilir bir dil kullanarak geniş bir kitleye hitap eder. Lisansüstü öğrenciler için zorunlu okuma, film festivalleri katılımcıları için ilham kaynağı olabilir. Benzer kitaplar arasında, Bill Nichols'un Introduction to Documentary, Laura Mulvey'in Visual and Other Pleasures, Sergei Eisenstein'in Film Form'u ve Türk bağlamında Asuman Suner'in Hayalet Evler: Türk Sinemasında Öteki'ni sayabiliriz. Bu eserler, Adanır'ın çalışmasını tamamlayıcı niteliktedir. Kitabın son bölümü, geleceğe yönelik bir vizyon sunar; yapay zeka ve sanal gerçeklik teknolojilerinin sinema politikalarını nasıl dönüştüreceğini öngörür ve etik soruları gündeme getirir. Adanır, sinemanın demokratikleşme potansiyelini vurgulayarak, okuru eleştirel bir bakış açısı geliştirmeye davet eder. Genel olarak, Kültür, Politika ve Sinema, sinema çalışmalarında vazgeçilmez bir referans niteliğindedir, teorik zenginliğiyle pratik örnekleri birleştirerek disiplinlerarası bir yaklaşım sergiler.

Oğuz Adanır, 1965 yılında İstanbul doğumlu bir akademisyen, sinema teorisyeni ve kültürel eleştirmendir. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde sinema ve televizyon bölümünden mezun olduktan sonra, aynı üniversitede yüksek lisans ve doktora çalışmalarını tamamlamıştır. Doktora tezi, 'Türk Sinemasında Politika ve Kimlik' üzerine odaklanarak, 1990'larda akademik kariyerine başlamıştır. Adanır, şu anda bir üniversitede sinema bölümü öğretim üyesidir ve kültürel çalışmalar, medya teorisi ve politik sinema alanlarında dersler vermektedir. Kariyeri boyunca, Türkiye'deki sinema endüstrisinin politik dönüşümlerini inceleyen pek çok makale ve kitap yayımlamıştır. Yazarın üslubu, akademik titizlikle birleşen akıcı ve eleştirel bir yaklaşıma sahiptir. Karmaşık teorik kavramları, somut film analizleri ve tarihsel bağlamlarla açıklayarak, okuru sıkmadan derinlemesine bir tartışmaya çeker. Adanır, post-yapısalcı ve Marksist geleneklerden etkilenmiş, ancak disiplinlerarası bir perspektif benimser; sosyoloji, antropoloji ve felsefeyi sinema analizine entegre eder. Bu üslup, onun eserlerini hem akademik hem de genel okuyucu için erişilebilir kılar. Önemli eserleri arasında, Kültür, Politika ve Sinema (2015) başı çeker; bu kitap, sinemanın ideolojik boyutlarını kapsamlı bir şekilde ele alır. Diğer eserleri: Türk Sineması ve Ulusal Kimlik (2008), Küresel Medya ve Kültürel Direniş (2012) ve Dijital Çağda Sinema Politikaları (2020). Bu kitaplar, Adanır'ın sinema ve siyaset arasındaki ilişkiyi sürekli sorgulayan bir düşünür olduğunu gösterir. Ödüller açısından, 2017'de Türk Sinema Eleştirmenleri Derneği'nden En İyi Akademik Eser Ödülü'nü Kültür, Politika ve Sinema için almıştır. Ayrıca, 2010'da Uluslararası Film Araştırmaları Konferansı'nda en iyi panelist seçilmiştir. Adanır'ın dönemi, 1980'ler sonrası Türkiye'sinde neoliberal dönüşümler ve küreselleşme süreçlerine denk gelir. Bu dönemde, Adanır, devlet destekli sinema politikalarının eleştirisini yaparak, bağımsız sinemanın önemini vurgulamıştır. 1990'larda Yeşilçam'ın çöküşü ve video kültürünün yükselişi üzerine yazılar yazmış, 2000'lerde ise dijital medyanın politik etkilerini incelemiştir. Adanır, sol entelektüel geleneğe mensup olup, Gezi Parkı protestoları gibi olaylarda sinemanın rolünü tartışan yazılar kaleme almıştır. Kariyerinin başlarında, TRT ve özel kanallarda belgesel programları yönetmiş, pratik deneyim kazanmıştır. Bugün, genç nesil sinema akademisyenlerini yetiştirmekte ve uluslararası konferanslarda konuşmacı olarak yer almaktadır. Adanır'ın katkıları, Türk sinema çalışmalarını uluslararası standartlara taşımış, kültürel politikaların sinema üzerinden okunmasını zenginleştirmiştir.