Prof. Dr. Abdullah Uçman'ın titizlikle incelediği 'Edebiyat-ı Cedidiyeye Dair: Ali Ekrem'den Rıza Tevfik'e Bir Mektup' adlı eseri, Türk edebiyatının önemli bir dönemi olan Edebiyat-ı Cedidiyye (Servet-i Fünun dönemi) hakkında derinlemesine bir bakış sunmaktadır. Bu kitap, dönemin edebi anlayışını, sanatçılarını ve eserlerini anlamak için kritik bir öneme sahip olan Ali Ekrem Bolayır'ın Rıza Tevfik Bölükbaşı'ya yazdığı bir mektubu merkeze almaktadır. Uçman, mektubun içeriğini çözümleyerek, dönemin edebi tartışmalarını, sanatçıların birbirleriyle olan ilişkilerini ve edebiyatın toplumsal değişimlerle olan bağlantısını aydınlatmaktadır. Kitap, Edebiyat-ı Cedidiyye'nin oluşum sürecini, bu akımın öncü isimlerinin (Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin, Halit Ziya Uşaklıgil gibi) etkilerini ve bu akımın sonraki dönemlere olan mirasını detaylı bir şekilde ele alır. Ali Ekrem'in mektubu, dönemin ruhunu yansıtan samimi bir belge niteliği taşırken, Uçman'ın yorumları ve analizleri bu mektuba tarihsel ve edebi bir bağlam kazandırmaktadır. Kitabın temel temaları arasında sanatın bireyselliği, ahlakla ilişkisi, edebiyatta yenilik arayışı, Batı etkileri ve Türk edebiyatının modernleşme süreci yer almaktadır. Özellikle, mektubun ele aldığı konular üzerinden, dönemin aydınlarının sanata bakış açıları, siyasi olayların edebiyata yansımaları ve dilin kullanımı gibi meseleler üzerinde durulur. Eserin hedef okur kitlesi, edebiyat tarihçileri, Türk edebiyatı araştırmacıları, üniversite öğrencileri ve Edebiyat-ı Cedidiyye dönemine ilgi duyan genel okuyuculardır. Kitap, dönemin edebi akımları, sanatçı biyografileri ve dönemin siyasi-sosyal atmosferi hakkında bilgi edinmek isteyenler için zengin bir kaynak niteliğindedir. Benzer eserler arasında Mehmet Kaplan'ın 'Tevfik Fikret Devri' adlı çalışması, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın edebiyat üzerine yazıları ve çeşitli edebiyat tarihi kitapları sayılabilir. Ancak Uçman'ın bu eseri, belirli bir mektup üzerinden dönemi analiz etmesiyle özgün bir yere sahiptir.

Prof. Dr. Abdullah Uçman, Türk edebiyatı tarihi ve araştırmaları alanında önemli bir isimdir. Özellikle Tanzimat, Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati dönemleri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır. Uçman'ın akademik kariyeri boyunca kaleme aldığı eserler, bu dönemlerin edebi şahsiyetlerini, edebi akımlarını ve dönemin toplumsal-siyasi olaylarının edebiyata etkilerini derinlemesine incelemektedir. Üslubu, titiz bir arşiv araştırmasına dayanması, kaynaklara sadık kalması ve akademik birikimini okuyucuya anlaşılır bir dille aktarmasıyla öne çıkar. Uçman, karmaşık edebi olguları ve tarihsel bağlamları aydınlatma konusundaki ustalığıyla bilinir. Edebiyat-ı Cedidiyye dönemine dair araştırmaları, bu akımın anlaşılmasında kilit rol oynamıştır. Prof. Dr. Abdullah Uçman'ın önemli eserleri arasında 'Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Edebiyatımız', 'Servet-i Fünun Edebiyatı', 'Fecr-i Ati Edebiyatı' gibi çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca, birçok önemli yazarın (Halit Ziya Uşaklıgil, Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin gibi) eserlerinin incelenmesi ve neşredilmesi konusunda da önemli katkıları olmuştur. 'Edebiyat-ı Cedidiyeye Dair: Ali Ekrem'den Rıza Tevfik'e Bir Mektup' adlı eseri de bu kapsamda, dönemin önemli bir belgesini gün yüzüne çıkararak edebiyat tarihimize ışık tutmaktadır. Uçman'ın eserleri, akademik çevrelerde olduğu kadar, edebiyata ilgi duyan genel okuyucu kitlesi tarafından da takdir edilmektedir. Kendisi, Türk edebiyatının bu kritik dönemlerinin anlaşılmasına yaptığı katkılardan dolayı birçok ödüle layık görülmüştür. Dönemin aydınlarının dil kullanımındaki değişimler, Batı edebiyatından alınan etkiler, edebiyatın toplumsal işlevi ve sanatın bireysellikle ilişkisi gibi konulardaki çalışmaları, onun edebiyat tarihimizdeki yerini sağlamlaştırmaktadır. Prof. Dr. Abdullah Uçman, hem araştırmacı kimliğiyle hem de yetiştirdiği öğrencilerle Türk edebiyatı alanına önemli hizmetlerde bulunmuştur.